به دزدیدن و برداشتن و ربودن مالی که برای دیگری باشد دزدی یا سرقت می گویند.در همه مواردی که سرقت رخ می دهد کسی که دزدی را انجام داده است،باید مال دزدی را به صاحب اصلی آن بر گرداند و اگر به هر دلیلی اصل مال موجود نباشد باید بهای آن را به نرخ روز پرداخت نماید.قانون گذار شرایط بسیاری را به صورت صریح یا ضمنی در این زمینه آورده است.
یک اینکه چیزی که دزدیده شده مال یا شی بوده است.دوم اینکه مال مادی بوده است و قابلیت جابه جا کردن داشته است و یا خیر.سومین موضوع که قانون درباره سرقت بیان می کند،منقول بودن مال دزدیده شده است.نکته پایانی این است که مال در زمان سرقت به غیر تعلق داشته است و خروج شی یا مال از تصرف متصرف و دخول سارق در آن است.
سه عنصر اصلی سرقت
برای انجام جرم سرقت سه عنصر اصلی و مهم وجود دارد.
عنصر مادی:
در جرم سرقت عنصر مادی به معنای ربودن و جا به جایی و یا برداشتن و چیرگی بر آن مال که باید به صورت پنهانی هم انجام شده باشد.مهم ترین موضوعی که برای رخ دادن جرم سرقت و دزدی مورد نیاز است این است که سارق بدون اینکه مالک یا متصرف رضایت داشته باشد به صورت آشکار و پنهان فرآیند ربایش را انجام دهد.
عنصر معنوی:
عنصر معنوی در واقع همان قصد برای انجام جرم است که افزون بر سوء نیتی که عام است،قصد تملک به صورت سوء نیت خاص نیز برای انجام جرم نیاز است.برای اینکه تحقق جرم سرقت انجام شود باید قصد مجرمانه و آگاهی سارق از اینکه مال برای دیگری است وجود داشته باشد.جرم سرقت یک جرم عمومی به شمار می آید.
عنصر قانونی
این عنصر در واقع همان قرار گیری جرم و مجازات در چهارچوب قانون است.زیرا پیش از هر چیز این قانونگذار است که باید عملی را جرم بداند تا بتوانند برای آن مجازات هم تعیین کرد.بنابراین قانون مجازات اسلامی مهمترین عنصر قانونی جرم سرقت است که تفسیر مجازات هرنوع سرقت را جداگانه بیان داشته است.
انواع سرقت
سرقت بر پایه شیوه و میزان مجازات و چیستی آن به شکل های گوناگون دسته بندی می شود.
1_دسته نخست سرقت حدی
2_دسته دوم سرقتهای تعزیری
سرقت حدی
ماده ۱۹۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۰ در بیان سرقت آورده شده است که ربودن مال دیگری به صورت پنهانی را که چهار عنصر زیر در آنها آورده شده است. چهارعنصر (ربودن)(مال)(دیگری)(پنهانی) که تعریف سرقت را شکل می دهد.
سرقت حدی نیز دو گونه دارد.
سرقت با شرایط خاص
راهزنی
دزدی اگر به شرایط حد رسیده باشد این گونه تعریف می شود: در این گونه از سرقت، نخست اینکه دزدی باید شکل پنهانی داشته باشد.
سرقت که نیازمند مجازات حد است باید به گونه ای رخ داده باشد که صاحب مال متوجه نشود که مالش ربوده شده است.اگر سرقتی انجام شود که با آگاهی صاحب مال انجام شده است مجازات حد برای آن جاری نمی شود. ملاک پنهان بودن بودن حد عرفی می باشد. مورد دوم خارج نمودن مال از حرز همراه با هتک حرز شرط دیگری است که حد را برای آن دزدی درست می داند. به این دزدی واجب می شود که مال به وسیله سارق یا با همکاری دیگری، از حرز بیرون آورده شود، چون حرز محل مناسب برای نگهداری مال است ویژگی اصلیش آن است که بدون اینکه هتک رخ بدهد و آن از میان نرود، نمی توان به مال موجود در حرز دست یافت و سوم اینکه دزدی در سال قحطی رخ ندهد.زیرا دزدی در سال قحطی دارای شرایط حد نیست.منظور از قحطی نبودن نیازمندی های روزانه زندگی برای همگان است. اگر کسی برای اینکه نیازهای روزمرگی خود و خانواده اش را برآورده نماید حد بر او لازم نیست.اگر کسی که نیازمند است با خاطر برآورده کردن نیازهای اولیه خود و خانواده اش دزدی کند حد سرقت بر او جاری نمی گردد. راهزنی: راهزنی یکی از گونه های دزدی به شمار می آید.این گونه از دزدی کیفر حد دارد و جرم آن محاربه خواهد بود. ماده ۲۸۱ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مقرر می دارد: راهزنان، دزدان و قاچاقچیانی که دست به سلاح برده اند و سبب شده اند امنیت مردم و راهها از میان برود محارب شناخته می شوند. بنابراین راهزنی را می توان این گونه تعریف کرد: گرفتن اموال مسافرین و رهگذران در راه ها و خیابان ها که عامل غافلگیری و مسلح بودن نیز در آن باشد.
سرقت های تعزیری
سرقت های تعزیری به دزدی گفته می شود که نمی توان حد را بر فرد دزد جاری کرد،بر همین پایه قاضی و دادگا وی را تعزیرخواهند کرد. بنابراین هر دزدی با هر شکلی تعزیری است مگر اینکه ثابت شود شود که در چهارچوب حد قرار می گیرد. زیرا سرقت تعزیری به جز قواعد عمومی، شرط دیگری ندارد.
مجازات سرقت تعزیری
سرقت تعزیری به سه دسته تقسیم می شود:
- سرقت ساده
- سرقت بر هم زننده نظم
- سرقت مشدد
الف- سرقت ساده:
عنصری که برای سرقت ساده قانونگذار در نظر گرفته است ماده 661 مجازات اسلامی است.اگر سرقت دارای ویژگی ها و شرایط عمومی نباشد و هیچ کدام از شرایطی که برای سرقت حدی را نیز نداشته باشد سرقت ساده است.ما اگر بخواهیم میزان مجازات بر پایه ساده و مشدد بودن قرار دهیم،دزدی در موضوع ماده ۶۶۵ قانون مجازات اسلامی که کمترین را دارد سرقت ساده به شمار می آید.
ب- سرقت برهم زننده نظم:
بر پایه قانون 276 قانون مجازات اسلامی،سرقت بر هم زننده نظم در دسته بندی سرقت های تعزیری قرا می گیرد.
سرقتی که شرایط حد نداشته باشد و تنها به بر هم زدن نظم بینجامد و موجب اخلال در نظم با ترس شده را بیم تجری مرتکب یا دیگران باشد، اگر شاکی هم نداشته باشد یا شاکی گذشت نموده باشد،حبس تعزیری از یک تا پنج سال برای وی صادر می شود. به کار بردن این ماده شامل سرقت های تعزیری ساده و مشدد می شود.
ج- سرقت مشدد:
منظور از سرقت مشدد، هرگونه سرقتی است که به دلیل یک یا چند عامل مجازات را تشدید می نمایند و مجازاتی سخت تر از مجازات سرقت ساده در پی خواهد داشت.هر چند دارای شرایطی است که در قانون به آن اشاره شده است. این شرایط، حصری می باشد.
یعنی نمی توان عواملی به جز آنچه در قانون پیش بینی شده است را آورد.دلایلی که برایی مشدد خواند یک دزدی در قانون و در ماده های 651 تا 660 آمده است که چنین است. از دزدی در شب، دزدی چند نفره، سرقت مسلحانه، بالا رفتن از دیوار، شکستن حرز، استفاده از عنوان و لباس کارمند دولت، مامور دولتی قلمداد کردن، بکاربردن کلید ساختگی، سرقت از محل مسکونی، سرقت همراه با آزار یا تهدید، سرقت از محل های عمومی، مستخدم، شاگرد و کارگر بودن سارق، سرقت به اقتضای شغل، کیف زنی یا جیب بری و مانند آن، سرقت در مناطق بحرانی، سرقت آب، برق و گاز و تلفن.
در پرونده های کیفری به خصوص زمانی که طرف مقابل وکیل دارد نداشتن وکیل همانند یک سهم مهلک می باشد. در جرم سرقت که کیفری می باشد حضور وکیل کیفری سرقت توانا و با تجربه می تواند تاثیر زیادی در اثبات جرم یا بی گناهی متهم داشته باشد؛ با تجربه ترین و بهترین وکیل سرقت تهران را از موسسه ما بخواهید.
تلفن تماس:
021-26135865
021-26135345
